Unipolar (Tek Kutuplu) Depresyon nedir?
Unipolar depresyon, psikolojik bir sorun olup depresyonun diğer zihinsel durumlar arasında geçiş yapmadığı bir durumu ifade eder. Genç yaşta ortaya çıkabilen bu depresyon türü en az altı ay sürebilir ve derin üzüntü, yorgunluk, düşük enerji, ve uykusuzluk gibi belirtilerle kendini gösterir.
Bipolar depresyonda ise duygu durumu mani ve depresyon arasında değişir. Ancak unipolar depresyonda, aşırı uç duygu durum değişimleri görülmez. Unipolar majör depresyon, derin depresif ruh hali olarak tanımlanabilir.
Unipolar depresyon, orta düzeyde depresif dönemlerle karakterizedir. Bu durum, belirtilerden en az beşinin en az iki hafta boyunca devam etmesiyle tanımlanır. Bu belirtiler arasında günlük aktivitelerden keyif alamama, belirgin kilo değişiklikleri, uykusuzluk, psikomotor faaliyetlerde gerileme, sürekli yorgunluk, değersizlik hissi, düşünme ve konsantre olmada azalma, ve tekrarlayan intihar düşünceleri bulunur.
Unipolar depresyon, kronik bir hastalık olarak kabul edilir ve sürekli üzüntü, ilgisizlik ve umutsuzluk hissiyatına yol açar. Bu depresyon türü, çeşitli yaşam olayları, yakın kayıplar, yeni doğan bir bebek, ya da iş stresi gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Ayrıca genetik yatkınlık, çocukluk travmaları, ve bazı tıbbi sorunlar da unipolar depresyon riskini artırabilir.
Unipolar depresyonun belirtileri arasında kayıtsızlık, üzüntü, sinirlilik, ağırlaşma, sürekli intihar düşünceleri ve/veya planları yapma bulunabilir. Tedavi, her hastaya özel olarak uygulanmalıdır ve ilaçlar, terapi, yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemler içerebilir. Bu hastalığın süresi kişiden kişiye değişebilir ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sonuçlar doğurabilir.
Unipolar depresyonun belirtileri, genellikle fark edilmesi zor olabilen psikolojik bir durumu ifade eder. Bu terim, bipolar bozukluktan ayrılan majör depresif bozukluğu tanımlar, çünkü bipolar bozukluk mâni ve depresyon dönemleriyle karakterizedir. Unipolar depresyonun temel özelliklerini şu şekilde özetleyebiliriz:
- Kayıtsızlık: Daha önce zevk alınan aktivitelerden duyarsızlaşma, insanlara karşı duyarsızlık ve hobilerle ilgisizlik.
- Üzüntü: Depresyon yaşayan bir kişi, büyük bir üzüntü, boşluk veya ağlamaklı hissedebilir, ancak bu durum herkes için geçerli olmayabilir.
- Sinirlilik: Normalde sinirlenmeyecek durumlar karşısında aşırı sinirli, gergin veya kızgın hissetme.
- Yavaşlık: Hareketlerde yavaşlama ve konuşmada yavaşlama gibi majör depresyonun yaygın belirtilerinden biri.
- İntihar düşünceleri veya planları: Bu tür düşünceler ciddiye alınmalı ve acil bir uzmana başvurulmalıdır.
Bazı tıbbi durumlar, depresyonu tetikleyebilir veya katkıda bulunabilir. Örneğin, hipotiroidizm kilo alımı, uyuşukluk ve depresif ruh hali ile ilişkilidir. Unipolar depresyonun nedenleri evrenselleşmemiş olup, sevilen birinin kaybı, iş yaşamındaki krizler veya genetik yatkınlık gibi faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca, aile geçmişinde depresyon öyküsü olanlar veya önceki depresyon geçirenler, unipolar depresyon geliştirme riski altında olabilir.
Unipolar depresyon tanısı genellikle fiziksel muayene, tıbbi ve aile öyküsü değerlendirmesi ve kan testlerini içeren bir süreçle konulur. DSM-5'e göre, majör depresif bozukluğun tanısı için en az 2 hafta boyunca devam eden semptomların olması gerekir.
Unipolar depresyonun tedavisi genellikle terapi ve ilaç tedavisi gibi yöntemleri içerir. Psikoterapi, bu durumu yönetmek için etkili bir yol olabilir ve tedavinin temelini oluşturur. Ayrıca, uyku düzenine dikkat etmek, depresyonla mücadelede önemli bir faktör olabilir. Bu nedenle, unipolar depresyon belirtileri yaşanıyorsa ve intihar düşünceleri varsa, uzmana başvurmak önemlidir. Psikologlarımızla online psikoterapi süreçleriniz için iletişime geçebilirsiniz.
Psikolog Sabiha Gökçen Saygılı
Psikolog Sabiha Gökçen Saygılı
