Alkol kullanım bozukluğu ne demektir? Neden alkol tüketimim çok fazla? Alkol tüketimini nasıla zaltabilirim?
Alkol Kullanım Bozukluğu (AKB), kişinin alkol tüketimini kontrol edememesi ve bunun sonucunda sosyal, mesleki veya sağlık alanlarında sorunlar yaşaması durumunu ifade eder. AKB, hafif, orta veya şiddetli olabilir ve alkol kötüye kullanımının beyindeki değişiklikler nedeniyle nükslere duyarlı hale getirebilir.
Türkiye'de, kişi başına düşen yıllık saf alkol tüketimi 2 litre olmasına rağmen, düzenli alkol tüketenler arasında bu miktar 28,5 litreye kadar çıkabilmektedir. Özellikle erkekler arasında yoğun alkol kullanımı yaygındır.
AKB'nin belirtileri çeşitli şiddetlerde ortaya çıkabilir ve kişinin günlük yaşamını etkileyecek kadar belirgin olmalıdır. Bu belirtiler arasında istenenden fazla alkol tüketme, başarısız denemelerle alkolü kontrol altına alma çabaları, alkol temin etmek için zaman harcama ve iş, okul veya evle ilgili sorumlulukları yerine getirememe gibi durumlar yer alır.
Uzun süreli ve aşırı alkol kullanımı, alkol toleransının gelişmesine ve yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Alkol, sinir sistemi üzerinde baskı yapar, ödül-ceza sistemini etkiler ve alkol alınmadığında rahatlayamama durumlarına neden olabilir.
Alkolün beyindeki etkileri arasında kısa süreli hafıza boşlukları, temel yaşam fonksiyonlarının baskılanması ve uzun vadede beyin yapısında değişiklikler yer alır. Bu değişiklikler, alkol kullanımının kontrollü olmayışıyla ilişkilendirilir ve alkolün etkisiyle ödül merkezinin harekete geçmesi, alkol kullanımı döngüsünü kuvvetlendirir.
AKB'nin psikolojik etkileri arasında soyut düşünme bozuklukları, ilişki sorunları, bellek bozuklukları, kaygı ve depresyon yer alır. Bu etkiler, sürekli ve aşırı alkol tüketimiyle şiddetlenir ve kronik sorunlara dönüşebilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), işlevsel olmayan inançlara, davranış stratejilerine ve sorunun sürdürücü etkenlerine odaklanan etkili bir psikoterapi yaklaşımıdır. AKB'nin çözüm sürecinde, BDT, kişinin alkol kullanım döngüsünü tanımlamasına ve değiştirmesine yardımcı olur.
BDT'nin temel stratejileri arasında bilişsel yeniden yapılandırma, rehber eşliğinde keşif, maruz kalma, eylem planları ve davranış deneyleri bulunur. Bu stratejiler, kişinin alkol kullanım döngüsünü kırmasına ve işlevsel baş etme yöntemleri geliştirmesine yardımcı olur.
Sonuç olarak, BDT, AKB'nin psikolojik ve nörolojik etkilerini iyileştirmekte etkili bir terapi yöntemidir. Kişinin alkol kullanımını belirleyen faktörlerin anlaşılması ve alkol kullanım döngüsünün değiştirilmesi, BDT ile mümkün olan yaklaşımlardan sadece biridir.Online terapi süreçleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz. https://www.saglikla.com.tr/iletisim
Psk. Sabiha Gökçen Saygılı
